Gebeliğin 20. haftasına gelindiğinde, bebeğinizi bu kadar uzun süre karnınızda güvenle taşıdığınız ve besleyici bir ortam yarattığınız için tebrikler. Ancak sorumluluğunuz burada bitmiyor. Aslında, daha yeni başlıyor.

Size her yönden tavsiyeler geliyor olmalı. İşte kesinlikle uymanız gereken böyle bir tavsiye. 20. hafta anne ve bebek için önemli olduğundan ayrıntılı ultrason taramasını kaçırmayın. 

Ayrıntılı ultrason  gebelikte fetal büyüme ve anatomiyi değerlendirmek için yaygın olarak kullanılmaktadır. 

Fetal anomali tanısı perinatal mortalite ve morbiditeyi ve maternal morbiditeyi önemli ölçüde azaltır. Bu sayede gebelik ve doğumun devamı ile ilgili olası komplikasyonları azaltır. Sistematik olarak gerçekleştirilen yüksek çözünürlüklü ultrason, artık çok sayıda  anormalliği doğru bir şekilde teşhis edebiliyor. 

Ayrıntılı Ultrason Nedir?

Ayrıntılı Ultrason veya anomali taraması, bebeğe ve rahime daha yakından bakmak ve plasentanın nerede olduğu hakkında fikir sahibi olmak için hamileliğin 20. ve 24. haftaları arasında yapılan üst düzey ultrason taramasıdır.

Tarama, büyüyen bebekte herhangi bir önemli fiziksel anormallik aramayı amaçlar. Bu görüntü bebeğin yüzünü ve ellerini 20. haftada gösterir ve doktorunuza içeride neler olduğu hakkında bir fikir verir. 

Ayrıntılı Ultrason Neden Yapılır?

Hamilelik ortası anomali taraması, büyüyen bebekteki herhangi bir fiziksel anormalliği kontrol etmek için yapılır. Her sorunu çözemese de, radyoloji uzmanına bebeğin kemikleri, kalbi, beyni, omuriliği, yüzü, böbrekleri ve karnı hakkında bir fikir verir.

İkinci üç aylık dönem anatomi taraması veya anomali taraması olarak da bilinen bu inceleme, birçok ülkede öncelikle fetal anatomiyi değerlendirmeyi ve herhangi bir fetal anomaliyi tespit etmeyi amaçlayan rutin bir muayenedir. Fetal sayı, canlılık, gebelik yaşı, anatomik inceleme, plasental yerleşim, amniyotik sıvı ve maternal pelvik organları değerlendirmek için rutin olarak kullanılır.

Çoğunlukla tarama bebeğin normal geliştiğini gösterir, ancak birkaç durumda doktorunuz  bir sorun bulabilir veya bir sorun olduğundan şüphelenebilir.

Ayrıntılı Ultrason Nasıl Yapılır ?

Doktorunuz sizden kanepeye uzanmanızı ve karnınızı açmanızı ister. Daha sonra bebeğin vücudunu incelemek için üzerine jel sürülmüş probu karın üzerinde gezdirir. Jel, prob ile cilt arasında iyi bir temas sağlamak  için uygulanır. Prob hareket ettikçe, ultrason ekranında bebeğin siyah beyaz görüntüsü belirecektir. Bazen doktorunuz bebeği daha iyi görebilmek için biraz daha fazla baskı uygulayabilir.

Ayrıntılı ultrason incelemesi uluslararası standartlara göre bu alanda eğitim ve deneyime sahip radyoloji  uzmanları tarafından yapılır.  İnceleme süreci bebeğin pozisyonuna da bağlı olarak yaklaşık 30 dakika sürer.

Ayrıntılı Ultrasonda Nelere Bakılır ?

Fetal biyometri ve iyilik hali: 

Biparietal çap (BPD) / baş çevresi (HC): başının enine kesit görünümünde ölçüm yapılır. Karın çevresi (AC): göbek damarı, portal sinüs ve midenin bulunduğu kesitte fetal karın enine kesitinde derinin dış yüzeyinden ölçülebilir.

Femur uzunluğu (FL): kemikleşmiş diyafizin en uzun ekseni boyunca ölçülür, ancak distal femur epifizi hariçtir.

Ölçümler, katı kalite kriterlerine dayalı standart bir şekilde yapılmalıdır. 

Anatomik inceleme :  Rutin  ikinci  trimester anomali taraması için gerekli ölçümler ve isteğe bağlı ölçümler.

Kafatası ve beyin:Kafatası, boyut, şekil, bütünlük ve kemik yoğunluğu yönünden değerlendirilir.

Beyin: Lateral ventriküllerin ve  cavum septi pellucidi (CSP) değelendirilir. CSP 16 hafta civarında görünür hale gelir ve terme yakın veya erken neonatal dönemde obliterasyona uğrar. Serebral anomalileri belirlemek için CSP’yi görüntülemek çok önemlidir. 

Milimetre cinsinden trans-serebellar çap (beyincik boyunca falksa dik olan en geniş ölçüm), 20 haftaya kadar olan gebelik yaşı ile ilişkilidir ve bu süreden sonraki gebelik yaşından daha büyüktür. Sisterna magna, orta hatta serebellar vermisin arka kenarından oksipital kemiğin iç kısmına kadar ölçülebilir. Ense kıvrımı, dış deri çizgisinden orta hattaki dış kemiğe kadar alınan bir ölçümdür.  6 mm’den fazla ense kalınlığı anormal kabul edilir ve Down sendromlu yenidoğanların %80’inde görülür.

Kistik higroma: genellikle boyunda lokalize, tek veya loküle, sıvı dolu bir boşluk oluşur. Nonimmün fetal hidrops, Turner sendromu ve trizomi sendromları 13, 18 ve 21’li fetüslerde görülür. Sitogenetik anormalliklerin prevalansı %73 gibi yüksek oranlarda bildirildiğinden, kistik higroma tespiti amniyosentez yapılmasını gerektirir.

Meningoseller sıvı dolu kistik yapılar ve ensefaloseller genellikle oksipital veya frontal bölgede kalvaryal defekt boyunca uzanan beyin dolu kistik yapılar olarak görülür. 

Yüz/boyun:

Nazal kemik yokluğu/ hipoplazi: İkinci trimesterde hipoplastik burun kemiği yokluğu kadar önemli kabul edilmelidir. Trizomi 21, yaklaşık %40 ila %80 oranında nazal kemik yokluğu/hipoplazisi ile ilişkilidir. 

Hipertelorizm ve hipotelorizm: Hipertelorizm frontal ensefalosel, kraniyosinostoz, fenitoine maruz kalma ve yarık dudak ve damak ile ilişkili olabilir. Hipotelorizm genellikle holoprozensefali ve diğer beyin malformasyonları ile ilişkilidir. 

Yarık dudak ve damak en sık görülen yüz şekil bozukluklarıdır. 

Toraks:Toraks, kaburgaların şekli ve her iki akciğerin homojen ekojenitesi aksiyel görünümlerde incelenir. Diyaframın bütünlüğü sagital veya koronal görünümle incelenir. Temel kardiyak tarama için, fetal kalbin dört odacıklı bir görünümü elde edilmelidir. Kalp hızı (dakikada 120 ila 160 vuruş), konum (sol göğüste), aks(yaklaşık 45° fetüsün sol tarafına doğru) ve boyut (göğüs alanının üçte birinden daha büyük olmayan), iki kulakçık, iki karıncık, iki kulakçık kapakçığı. Mediastinal kayma, akciğer kitleleri, plevral efüzyonlar, diyafragma hernisi, taşikardi, dekstrokardi, kardiyomegali, perikardiyal efüzyon, ventriküler septal defekt, anormal odacık boyutu gibi anormallikler tespit edilebilir. Kardiyomegali doğuştan kalp hastalığına bağlı olabilir.

Karın: Organ situsu belirlenmelidir. Fetal mide, sol tarafta normal pozisyonunda tanımlanmalıdır. Fetal göbek kordonu giriş bölgesi karın duvarı defekti yönünden incelenmelidir. Normal böbrekler, adrenal bezlerle birlikte, omurganın her iki tarafında, fetal mide seviyesinin hemen altında görülür. Böbrekler ilk haftalarda ekojenik görünür ve komşu bağırsak ve karaciğer ile karşılaştırıldığında yavaş yavaş hipoekoik hale gelir. Fetal üreterler, dilate olmadıkça genellikle antenatal olarak görülmezler. Mesanenin kalıcı yokluğu 15 haftadan itibaren anormal olarak kabul edilmelidir. 

Fetal karın anormallikleri :

Ekojenik bağırsak: çevredeki kemiğe eşit veya daha fazla ekojeniteye sahip bağırsak olarak tanımlanır.

Fetal bağırsak dilatasyonu: En az 15 mm uzunluğunda veya 7 mm çapında sıvı dolu bağırsak ansları ile karakterizedir. Dilate fetal bağırsak, bağırsak mekanik veya fonksiyonel tıkanıklığının bir işaretidir. 

Displastik böbrekler: Böbreklerin anormal gelişiminden kaynaklanır. Genellikle kistik boşluklarla birlikte geniş ve parlak görünürler. Tipik olarak, kistler, ince duvarlı, bağlantıları olmayan, böbrek parankimi içine rastgele dağılmış ve düzensiz bir böbrek oluştururlar. 

Omurga: Omurganın bütünlüğünü değerlendirmek için kullanılan tarama düzlemlerinin seçimi cenin pozisyonuna bağlıdır. Nöral kanalın bütünlüğü, omurganın kemikleşme merkezlerinin düzenli yerleşimi ve omurgayı kaplayan yumuşak dokunun varlığı ile anlaşılır.

Ekstremiteler: Eller ve ayaklar dahil tüm uzuvların değerlendirilmesi, kemiğin şekli, boyutu ve bütünlüğünü değerlendirmek için yapılmalıdır. Doğum öncesi başlangıçlı iskelet displazilerinin çoğu, kafatası ölçümleriyle karşılaştırıldığında iskelet ölçümlerinde nispi orantısızlık ile kendini gösterir. 

Fetal iskelet displazisi örnekleri:

Tanatoforik Displazi: Tip 1’de eğik ve tip 2’de belki düz olan çok kısa ekstremitelere sahip orantısız cücelik ile karakterizedir. Gövde uzunluğu normaldir, ancak toraks dardır. 

Akondroplazi: Zihinsel bozukluğu olmayan en yaygın iskelet displazisidir. 

Osteogenezis İmperfekta: kemik kırılganlığının artmasına yol açan heterojen bir hastalık grubu. 

Cinsiyet: Cinsiyet tayini için hem mid-sagital hem de aksiyel planda görüntüleme yapılır. İlk olarak, kord giriş yerinin altındaki alt karın orta sagital görüntüsü, erkek fetüste kord girişine kaudal olarak penisi ve skrotumu ve dişi fetüste kord girişine kaudal düz mons pubis’i gösterir. İkinci olarak, mesane seviyesinin hemen altında, en iyi dizler ayrıyken çekilmiş enine bir görüntü, erkeklerde penisi ve uyluklar arasındaki skrotumu ve kadınlarda labiyi temsil eden üç çizgiyi gösterir.

Plasenta ve amniyotik sıvı hacmi: Plasentanın yerleşimini, görünümünü ve internal servikal os ile ilişkisini değerlendirmek önemlidir. Amniyotik sıvı hacmi subjektif olarak veya en derin dikey cep ölçülerek tahmin edilebilir.