RAHİM FİLMİ

Rahim filmi “Histerosalpingografi” (HSG) yumurta ile spermin buluşmasına neden olan tüplerin ve anne rahmine düşen bebeğin anne karnındaki geçireceği yer olan rahim boşluğunu incelemek için çekilen bir röntgen çeşididir.

Histerosalpingografi (HSG) üreme tıbbının artan popülaritesi yanı sıra son gelişmeler ve iyileştirmeler sayesinde yaygın olarak uygulanan bir inceleme oldu. HSG nin rahim ve tüplerle  ilgili anormalliklerin değerlendirilmesinde önemli bir rolu vardır. HSG’de tespit edilebilen uterus anormallikleri konjenital anomaliler, polipler, leiomyomlar, cerrahi değişiklikler sineşi ve adenomiyozisi içerir. Tespit edilebilen tubal anormallikler tubal oklüzyon, salpenjit isthmica nodosum, polipler, hidrosalpinks ve peritubal yapışıklıklar.

Rahim filmi kimlere çekilir

Rahim filmi çocuk isteyen kişilerde tüplerin incelenmesi için uygulanan bir röntgendir. Günümüzde rahimde oluşan myom polip gibi rahatsızlıkları tespit edilmesi için kadın doğum uzmanları istemektedir. İşlem gerçekleştirilmesi için rahim ağzına özel kateterlerden verilen röntgen işinin da kendini gösteren bir ilaç yerleştirilmektedir. Bu ilacın rahim ve tüplere doluşu takip edilerek organlarının yapısı belirlenir.

Histerosalpingografi (HSG) radyografik olarak  rahim ve fallop tüplerinin değerlendirilmesi ve ağırlıklı olarakta infertilite  değerlendirilmesinde kullanılır. HSG için diğer endikasyonlar tekrarlayan spontan abortus  öyküsü olan kadınlar değerlendirilmesi ,  tüp ligasyonu veya tüp ligasyonu sonrası açılma işlemi yapılmış hastalarda postoperatif değerlendirme  ve miyomektomi öncesi hastaların değerlendirilmesi çekilir.

Rahim filmi HSG yorumlarına buradan ulaşabilirsiniz

 Rahim filmi hangi durumlarda istenir

Doktorlar genellikle Rahim filmini kısırlık teşhisi koymadan yapılmasını tercih ederler. Film 6 ay ve daha uzun sürede korumasız bir şekilde cinsel ilişki sonrası hamile kalmayan kadınlardan istenebilir. Sürekli tekrarlanan düşüklerin sebebini bulmak adına doktor tarafından istenmektedir. Eğer tercih edilirse Tüp bebek tedavisine başlamadan öncesinde rahim ve tüplerin yapısını görmek adına rahim filmi çekilmelidir. Bir daha fazla kürtaj olan kadınlarda rahimin yapısını görmek adına doktorlar rahim filmi çekilmesini tercih eder. Rahim ameliyatı sonrası hastanın ameliyat bölgesindeki durumunu görmek adına rahim filmi çekilmektedir.

HSG’nin birincil rolü tüplerin değerlendirilmesidir. Ultrasonografi (USG ) şu anda endometriyumun değerlendirilmesi (yani anormal rahim kanaması, polipler) ve gebelikte kullanılıyor , buna karşın manyetik rezonans (MR) görüntüleme rahim miyometriyumunun  (yani, rahim konturu, miyomlar) ve yumurtalıkların değerlendirilmesinde kullanılmaktadır. Bizim pratiğimizde , HSG tetkiklerinin  sayısı son birkaç yılda önemli ölçüde artış gösterdi. Bu artış muhtemelen (a)daha başarılı in vitro fertilizasyon prosedürleri ile sonuçlanan üreme tıbbındaki ilerlemelerden ; ve(b) kadınlarda gebeliği hayatın ilerleyen dönemlerine kadar erteleyemeye yönelik eğilimden kaynaklanıyor.

Ne zaman rahim filmi çekilmelidir

Hastalıkları öngörmek adına  rahim filmi çekilmek faydalıdır. Acil bir durum olmadığı süre boyunca adet döneminin en başından sayılarak 7. ve 10. günleri arasında çekilmesi tercih edilir. Hamile olma ihtimali olan kişilerde kesinlikle rahim filmi çekilmelidir. Randevu alındıktan sonra adet dönemi sonrasında herhangi bir hamile kalma riskine karşı hastanın cinsel ilişki öncesi korunması gereklidir. Günümüzde bilimin gelişmesi ile bize sunulan rahim filmi hizmeti birçok hastanede zaman zaman kampanyaya girerek hizmete sunulur. Kırklı yaşlardan sonra her kadının senede bir kesrin filmi çekilmesi önerilir.

HSG nin iki kontrendikasyonu var: gebelik ve aktif pelvik enfeksiyon. İnceleme  adet döngüsünün 7-10. günleri arasında ( 1. gün adet kanamasının ilk günü kabul edilirse ) planlanmalıdır. Proliferatif fazda endometriyum ince olduğundan dolayı  görüntüyü yorumlamak kolaydır ve bu sayede  gebelik olmadığından emin oluruz. Potansiyel bir gebelik olmaması için hastaya adet kanaması bittiği günden işlem gününe kadar cinsel ilişkiden uzak durması gerektiği söylenmelidir. Eğer hastanın adet döngüsü düzensiz ise veya gebelik ihtimali varsa, serum Beta -HCG ( Human Chorionic Gonadotropin ) düzeyi bakılmalıdır.

Aktif pelvik enfeksiyon olup olmadığını kontrol etmek için Eritrosit sedimantasyon hızı (ESR) nı kullanıyoruz enfeksiyon varsa  sedim yükselir. Eğer hastanın kronik inflamatuvar bir hastalığı  ( artrit, sarkoidoz, kollajen vasküler hastalık) varsa bu durum sedim yükselmesine neden olabilir, negatif gonore ve klamidya kültürleri bakılabilir. Pelvik enflamatuar hastalık (PID) öyküsü olan hastalarda profilaktik antibiyotik kullanımı ile ilgili kararlar sevk eden  klinisyene bırakılır. Biz PID öyküsü olan hastalarda profilaktik antibiyotik tedavisi rutin olarak önermiyoruz.

Rahim Filmi HSG çekimi nasıl yapılır

Hasta floroskopi masasına litotomi veya modifiye litotomi pozisyonunda sırt üstü yatırılır. Vajinaya spekulum  yerleştirilir. Serviks görülür ve  temizlenir. 5-F HSG kateteri servikal kanala yerleştirilir. Balon tamamen şişirilir. Hastanın sol ve sağ tarafını belirtmek için pelvisin bir tarafına metalik bir işaret  yerleştirilir. Kontrast madde verilmeden önce boş bir pelvis radyografisi alınır. Sonrasında suda çözünür kontrast madde yavaşça enjekte edilirken, rahmi ve tüpleri değerlendirmek için aralıklı olarak floroskopik görüntüler alınır. İlk alınan keşif radyografisinden sonra minimum dört adet spot radyografi alınır(Şekil 1). İlk görüntü (Şekil 1a) dolum defekti yada kontur anormalliğini değerlendirmek için  rahmin erken dolumu sırasında alınır. Küçük dolum defektleri en iyi bu aşamada görülür. İkinci görüntü (Şekil 1b) uterus tam olarak dolduğu sırada elde edilir. Rahimin şekli en iyi bu aşamada değerlendirilir ancak küçük dolum defektleri bu aşamada rahim iyi opaklaştığında kaybolabilir. Üçüncü görüntü (Şekil 1c) tuba uterinaları göstermek ve değerlendirmek  için elde edilir. Dördüncü görüntü (Şekil 1d) kontrast maddenin intraperitoneal alana serbestçe  dağıldığı görülmelidir. Ek spot radyografiler herhangi bir anormalliği ortaya koymak  alınır.  Tuba uterinaları daha iyi görüntüleyebilmek ve superpoze yapılardan uzaklaştırmak için oblik grafiler alınır.

Eğer balonun pozisyonu nedeniyle başta alınan görüntülerde alt uterin segment iyi değerlendirilemiorsa balon söndürülmüş olarak son olarak bir radyografi alınır. Genellikle tenakulum kullanmıyoruz eğer traksiyon yani serviksi çekmek gerekirse bunu HSG kateterini hafifçe aşağıya çekerek yapıyoruz.

Rahim

Rahim, gebelik sırasında fetüsü içinde bulunduran  kas tabakalarından oluşan bir kesedir. Rahimin boyutu hastanın yaşı ve yaptığı doğum sayısına bağlı olarak değişir. HSG

 sadece rahim kavitesinin değerlendirilmesini sağlar, rahmin diğer bölümleri hakkında dolaylı bilgi sağlayabilir. Rahim kavitesi tabanı kraniyal yönde tepesi kaudalde üçgen şeklindedir.  Serviks vajinanın içine uzanan uterusun en alt bölümüdür. İsthmus uterusun serviksle birleştiği bölümüdür. Rahimin büyük bölümünü gövde veya korpus oluşturur. Rahmin en üst kısmı fundustur, fundus içbükey, düz  veya hafif dışbükey olabilir. Tuba uterinalar fundusun kornual alanına , kavitenin üçgen şeklinin tabanının lateral kesimlerine bağlanır.

HSG’de rahim keskin sınırlı düzgün konturlu ters dönmüş üçgen şeklinde görünmelidir.

Rahim filmi HSG yorumlarına buradan ulaşabilirsiniz